Place & Working Efficiency
guidelines for designing workspaces that promote working efficiency
process
site
36 Charoen Krung Rd, Bang Rak, Bangkok
Land size 5.4 rai (8668 sq.m.)
อดีตที่ทำการของกรมศุลกากร สร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 5 เป็นสถาปัตยกรรมแบบนีโอ-คลาสสิก มีโครงสร้างเป็นผนังรับน้ำหนัก ปัจจุบันไม่มีการใช้งาน ตั้งอยู่ในพื้นที่ทางผ่านไปสถานีตำรวจน้ำ
เหตุผลสนับสนุนการเลือกพื้นที่โครงการ
- นำอาคารเก่ามาใช้ประโยชน์เชิงเศรษฐกิจ
- ใช้ประโยชน์จากพื้นที่ติดแม่น้ำ คืนทัศนียภาพริมแม่น้ำและพื้นที่สีเขียวให้ชุมชน
existing building
ข้อจำกัดในงานออกแบบ
- รูปทรงอาคารมีลักษณะยาว
- เก็บรักษาแผงอาคาร / โครงสร้างผนังรับน้ำหนัก
- ทางเข้าโครงการมีทางเดียวลักษณะที่ต้องใช้ถนนร่วมกับสถานีตำรวจน้ำ
///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
user & function
///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
01 degree of privacy
แนวคิดการออกแบบคือการสร้างพื้นที่ปฏิสัมพันธ์อย่างมีขอบเขตเพื่อเกิดสภาวะส่วนตัว การกำหนดตำแหน่ง function ต่างๆ จึงใช้วิธีการไล่ระดับความเป็นส่วนตัวตามลักษณะ function โดยเน้นให้โซนที่ใกล้ริมแม่น้ำและอยู่ชั้นระดับดินเป็นพื้นที่ใช้งานสาธารณะหรือที่ต้องการความเป็นส่วนตัวต่ำ และพื้นที่ที่ห่างออกมารวมถึงส่วนบนของอาคารเป็นพื้นที่ใช้งานที่ต้องการความเป็นส่วนตัวสูง
ที่มาของรูปทรงอาคารใหม่เริ่มจากการพยายามใช้รูปทรงที่มีความ Static เพื่อเข้ากับบริบทของอาคารเดิมที่มีความสมมาตรซึ่งหลังทดลองปรับทั้งรูปแบบ approach ทางเข้าฝั่งท่าเรือ และlandscape แล้ว เลือกที่จะใช้รูป form ที่ให้ความ dynamic ด้วยเส้นโค้งที่นำมาปรับใช้กับทั้งอาคารใหม่และ landscape เพื่อขับให้อาคารเดิมเด่นชัดขึ้น
กำหนด function แยกย่อยลงในอาคาร โดย function ที่สามารถอยู่ในพื้นที่จำกัดได้ให้อยู่ในอาคารเดิม และให้ function ที่เหลือจำพวกห้องประชุมขนาดใหญ่ สตูดิโอ หรือออดิเทอเรียม อยู่ในอาคารประชุม (อาคารใหม่) ที่มีขนาดพื้นที่ใหญ่กว่า ส่วนของทางสัญจรในโครงการ เพื่อสร้างความเป็นส่วนตัวในผู้ใช้งานแต่ละประเภท จึงกำหนดทางสัญจรของแต่ละ function ให้แยกออกจากกัน ไม่สวนทับกัน จากนั้นจึงเริ่มปรับรูปทรงอาคารในโครงการ
///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
02 process of co-working building
focus zone
พื้นที่ focus zone เปิดให้ผู้ใช้งานที่ต้องพื้นที่ที่เงียบ การใช้สมาธิและการจดจ่อ มาใช้งานร่วมกัน ขณะเดียวกันก็ไม่ต้องการใช้ partition wall ที่ปิดกั้นมากเกินไป จึงเลือกใช้ plane แนวตั้งและแนวนอนในระดับเหนือศรีษะ ที่เป็นวัสดุโปร่งใสเข้ามาสร้างขอบเขตที่ว่างให้ผู้ใช้รู้สึกมีความเป็นส่วนตัวขณะเดียวกันยังสามารถมองเห็นผู้ใช้งานอื่นภายในห้อง โดย plane ดังกล่าว สามารถปรับรูปแบบด้วยการเลื่อนไปมาตามเส้นรางเหล็กที่ติดตั้งด้านบนของห้อง เพื่อให้การใช้งานมีความยิดหยุ่นมากยิ่งขึ้น
meeting room
โซนห้องประชุมที่มีลักษณะการประชุมแบบ brainstorm จึงลดความตึงเครียดจากรูปทรงห้องสี่เหลี่ยมเป็นทรงโค้งมน กำหนดขนาดรูปทรงให้สามารถวาง furniture สำหรับประชุม ได้แก่ กระดาน flip chart และเก้าอี้รองรับผู้ใช้งานได้ 3-5 ตัว และเปลี่ยนวัสดุผนังช่วงล่างที่ไม่รบกวนระดับสายตาเป็นวัสดุโปร่งแสง เพื่อไม่ให้ผู้ใช้รู้สึกปิดกั้นมากเกินไปและสร้างการเชื่อมต่อกับพื้นที่ในห้องกับพื้นที่ภายในอาคาร
อาคาร co-working space (อาคารเดิม 3 หลัง) ในอาคาร co-working space ประกอบด้วย personal zone meeting room common space focus zone และ cafe ข้อจำกัดที่ในอาคารค่อนข้างแคบและยาว การสร้างสภาวะส่วนตัวเบื้องต้นจึงใช้วิธีการจัดรูปแบบระนาบเหนือศรีษะ และแทรกที่ว่างให้เกิด double space เพื่อให้ภายในกว้างขึ้น
///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
03 process of meeting building
อาคารประชุมมีความสูงไม่มากเพื่อไม่ให้บดบังทัศนียภาพอาคารเดิม โดยมีความสูงจากระดับดิน 2 ชั้น และใต้ดิน 2 ชั้น อาคารประชุมมีการกำหนดทางเข้าถึง 3 ทาง คือ 1) จาก ground floor เข้าสู่ส่วน cafe และ auditorium 2) จาก basement 1 เข้าสู่โซนห้องประชุม (ทางเข้าถูกกดระดับลง) และ 3) จาก 2nd floor เข้าสู่โซน studio ชั้นนี้จะมี skywalk รับจากที่จอดรถผ่าน café (อาคารเดิม) สู่ชั้น studio ของอาคารประชุมโดยตรง มี core อาคารอยู่ตรงกลาง และมีโซน workshop อยู่ชั้นล่างสุด ต้องใช้การสัญจรด้วยลิฟท์เท่านั้น
Function หลักๆ ในอาคารประชุม คือ studio meeting room auditorium และ studio ซึ่งพื้นที่ระหว่างอาคารประชุมและอาคาร co-working คือพื้นที่สาธารณะ (พื้นที่สีเขียว) ดังนั้นจึงเปิด approach ด้านของอาคารส่วนที่ติดกับพื้นที่สาธารณะ และเพิ่ม function cafe และ common space เข้าไป จากนั้นจึงเริ่มปรับรูปทรง skywalk ที่อ้างอิงจากทางสัญจรที่กำหนดไว้ในตอนตั้น (skywalk เชื่อม studio ไป cafe (อาคารเดิม) และที่จอดรถ)
